Większość Polaków korzysta z bankowości online, a płatności bezgotówkowe przekonały do siebie nawet najstarszych.
92% Polaków korzysta z bankowości online (zwłaszcza osoby w wieku 35-44 lata), a 69% Polaków używa do tego aplikacji mobilnej (zwłaszcza osoby młode, tj. przed 34 r.ż.). Ponad połowa społeczeństwa (56%) preferuje płatności bezgotówkowe (vs. 23% te, przy użyciu gotówki) – w większości są to raczej mieszkańcy dużych miast niż wsi, na których wciąż istotnie częściej deklaruje się płatności gotówką (43% mieszkańców wielkich miast vs. 20% mieszkańców wsi zazwyczaj płaci bezgotówkowo). Ponadto, wśród preferujących płatności gotówkowe, przeważają mężczyźni (14% mężczyzn i 9% kobiet zawsze lub prawie zawsze płaci przy użyciu gotówki). 63% płatności bezgotówkowych (zwłaszcza w grupie wiekowej 55-64 lata) stanowią płatności zbliżeniowe kartą płatniczą. Zbliżeniowo zegarkiem lub telefonem najczęściej płaci 11% społeczeństwa. W tym przypadku częściej są to osoby młode (poniżej 34 r.ż.) oraz mężczyźni (14% mężczyzn vs. 8% kobiet).
Czym jest Metaverse?
Jak pokazują zebrane w toku badań wyniki, pytanie jest zasadne – dlatego pozwalamy sobie na krótkie wyjaśnienie. Metaverse definiujemy dzisiaj jako cyfrową rzeczywistość wirtualną, renderowaną w czasie rzeczywistym i doświadczaną wspólnie z innymi ludźmi. To bardzo szeroka definicja, oddająca samą istotę tego medium: ma być dostępny dla wszystkich, wygodny w obsłudze, skłaniający do funkcjonowania w nim oraz skupiony na realnym współtworzeniu świata, w przeciwieństwie do tradycyjnego internetu w którym jesteśmy przede wszystkim konsumentami treści. Najłatwiej wyobrazić sobie Metaverse, jako wirtualny świat, w którym możemy się zagłębić. Można w nim spotykać się z innymi ludźmi, wspólnie pracować, rozmawiać, wymieniać doświadczenia. Obecne media społecznościowe jedynie przeglądamy – oglądamy filmy, czytamy posty – w metaverse jednak będziemy mogli nawiązywać dużo głębsze kontakty, a treści przyjmować przy pomocy wszystkich zmysłów. Zamiast oglądać nagranie koncertu, będziemy w nim po prostu uczestniczyć. Wirtualnie – jednak technologia sprawi, że wrażenia będą bardzo bliskie realnym.
Póki co jego powstanie w opisanym kształcie ogranicza technologia, jednak z roku na rok jesteśmy coraz bliżej. Nie jest to wcale perspektywa tak daleka. Facebook zakłada, że na swojej platformie metaverse zgromadzi miliard użytkowników do 2031 roku (z samego Facebooka korzysta ok 3 miliardów ludzi). Nie jest to odosobniony sentyment, ale naturalny trend związany ze zmianą zwyczajów, które przyśpieszyła pandemia. 86% badanych preferuje pracę zdalną lub hybrydową, a aż 50% zrezygnowałaby z części pensji, by móc pracować w takiej formule. Metaverse wydaje się więc idealną przestrzenią, do pracy – z jednej strony łączy efektywność osobistego kontaktu i prowadzonej bezpośrednio rozmowy, a z drugiej wygodę pracy z dowolnie wybranego miejsca. Również kontakty prywatne coraz chętniej podtrzymywane są zdalnie, wypierając spotkania na żywo – a Metaverse oddaje w ręce użytkowników dowolnie wykreowaną przestrzeń, pozwalającą stworzyć symulację osobistego kontaktu. Czy jednak potencjalni użytkownicy (i biznes!) muszą czekać aż dekadę, zanim nowe medium się zmaterializuje?
Na to pytanie odpowiada certyfikowany ekspert, dr Katarzyna Jóźwik, Przewodnicząca działającej przy Związku Firm Pożyczkowych Komisji Fintech i Dyrektor Generalna eksperymentującego z innowacjami Fintechu Smartney:
„Absolutnie nie! Metaverse dostępny jest już dzisiaj, chociaż w okrojonej i rozproszonej jeszcze formie. Nie jest póki co homogenicznym środowiskiem, jednocześnie odwiedzanym przez wszystkich użytkowników. To raczej mniejsze, tworzone niezależnie od siebie „światy” wirtualne, posiadające szereg ograniczeń kulturowych i technologicznych. Są to zarówno miejsca wykreowane od początku do końca jako przestrzeń do prowadzenie interakcji – takie jak Decentraland czy Roblox, środowiska powstałe w celach rozrywkowych, a przy okazji oferujące rozbudowane funkcje społecznościowe – jak np. Minecraft czy Fortnite, wreszcie rozliczne rozwiązania dla różnych branż. Dostęp do Metaverse dostępny jest zarówno z poziomu tradycyjnego internetu jak i bezpośrednio z wykorzystaniem technologii VR. Można więc kupować i budować nieruchomości, tworzyć i sprzedawać treści, uczestniczyć w koncertach, wykładach, szkoleniach czy po prostu spędzać czas ze znajomymi z całego świata. Rynek usług dostępnych wirtualnie szybko rośnie, a nowa ekonomia będzie wymagała nowego finansowania. Prace nad umetaversowaniem finansów już się rozpoczęły. Rynek DeFi – Decentralized Finances rośnie błyskawicznie. To zestaw narządzi oraz aplikacji funkcjonujących w sieci blockchain i umożliwiających realizację usług finansowych bez obecności centralnej instytucji, takiej jak bank. Z jednej strony ten kierunek mógłby wskazywać na zanikającą rolę tradycyjnych instytucji finansowych, z drugiej jasno pokazuje, że nie będzie lepszego czasu na wejście do Metaverse i próbę budowy ekonomii opartej o system, który zdążyliśmy dobrze poznać. A wyścig nabiera pędu. W tej chwili istnieje ponad 10 000 rodzajów rozmaitych kryptowalut, pozostających poza centralną kontrolą. Ich całkowita wartość przekracza 2 biliony dolarów i rośnie. Do funkcjonowania w Nowym Świecie musimy przygotować się jak najszybciej!”
Dzisiaj z Metaverse korzysta z niego ponad 400 milionów użytkowników, a liczba ta szybko rośnie. Gartner prognozuje, że godzinę dziennie w metaverse spędzać będzie do 2026 roku 25% populacji świata. Ponad półtora miliarda ludzi ma korzystać z rzeczywistości rozszerzonej – dostępnej między innymi na naszych smartfonach – do końca przyszłego roku. McKinsey przewiduje, że do 2030 roku globalna wartość nowego rynku wyniesie 5 bilionów dolarów. Dla porównania, w tej chwili wartość całego światowego rynku kredytów konsumenckich szacowana jest na 7,84 biliona dolarów. A mówimy o produkcie tak powszechnym, dostępnym i chętnie używanym jak kredyty konsumenckie! Do pierwszego biliona Metaverse się już teraz – według Bloomberga tę granicę pokona za mniej więcej rok od dzisiaj.
Czy jesteśmy gotowi na zakupy w metaverse?
Z wyżej wspomnianego raportu wynika, że obecnie zdecydowana większość Polaków nie wie, co kryje się pod tą nazwą. 81% osób nie jest w stanie wyjaśnić, czym jest metaverse, z czego aż 77% nigdy nie spotkało się nawet z tym pojęciem.
W gronie nielicznych, którzy kojarzą tę nazwę, przeważają osoby młode. W grupach wiekowych 18-35 lat i 35-64 lat o metawersum słyszało odpowiednio 10-15% i 4-7% osób.
Biorąc to pod uwagę, nietrudno domyślić się, jaki jest stosunek Polaków do korzystania z metaverse. Aż 39% ankietowanych zdecydowanie nie zamierza zaznajamiać się z tym konceptem. Tylko 3% zadeklarowało, że na pewno będzie używać tego rozwiązania. Jeszcze ciekawiej robi się, gdy w grę wchodzą pieniądze. 51% osób nie ma zamiaru wydawać realnych pieniędzy wirtualne dobra. Taką chęć wyraził zaledwie ułamek Polaków. Odpowiedzi „raczej tak” (6%) i „zdecydowanie tak” (2%) udzielili głównie ekstrawertycy.
Dlaczego Polacy nie dowierzają metaverse?
Brak zaznajomienia z tym tematem może w pewnym sensie tłumaczyć, skąd tak negatywne nastawienie do kwestii związanych z metaverse. Najwięcej wątpliwości budzi jednak to, w jaki sposób wirtualny świat wpłynie na kontakty z innymi ludźmi. Obawa ta towarzyszy aż połowie ankietowanych Polaków. Jako pozytywną zmianę odbiera to zaledwie 10% osób, z czego tylko 3% uważa, że przejście do metaświata zdecydowanie poprawi jakość relacji międzyludzkich.
Czy z czasem stosunek Polaków do metawersum ulegnie zmianie?
Jeśli rozwój rynku metaverse będzie przebiegał tak dynamicznie jak do tej pory, być może już w krótkim czasie dołączy on do tego grona, szczególnie dzięki wsparciu AI. To z kolei mogłoby stać się zapalnikiem do dalszych zmian, m.in. w zakresie tworzenia w pełni zautomatyzowanych, wirtualnych doradców klienta, którzy będą do dyspozycji konsumentów przez całą dobę, a przy tym nie mniej skuteczni niż ich realni odpowiednicy.
Metaverse pod lupą branży finansowej
Obecność tak dużych pieniędzy sprawia, że zainteresowanie nim przejawiają firmy z sektora finansowego. Przykładem może być Smartney – firma pożyczkowa należąca do francuskiej Grupy Oney Bank. Z inicjatywy jej i Domu Badawczego Maison powstał wyżej wspomniany raport „Sieć jutra, czyli jak Polacy korzystają z internetu i nowości technologicznych w świecie finansów”. Pomimo dość pesymistycznych prognoz wynikających z tego badania, marka optymistycznie zapatruje się na tę kwestię i planuje wykorzystywać ekosystem Metaverso tam gdzie dostrzeże wartość dodana dla pracowników i klientów.
Charakterystyka demograficzna próby: Badanie przeprowadzono na próbie 1068 dorosłych Polaków, z wykorzystaniem metody CAWI. Kobiety stanowiło 53% ankietowanych, a uczestnicy rekrutowani byli spośród osób o różnym wykształceniu i zamieszkałych w różnych rejonach kraju – tak, żeby oddać strukturę demograficzną Polski.
